Żyjemy w wyjątkowo trudnych czasach pod względem mentalnym, zdrowotnym i zawodowym. W zasadzie w każdym obszarze sytucja jest bardzo napięta.

Z tego powodu chciałbym wyjaśnić pojęcie psychologiczne które jest odpowiedzialne za większość naszych zachowań w ostatnich miesiącach. Oczywiście całkowicie normalnych i zgodnych z naturą człowieka. Zjawisko o którym piszę w psychologii nazywane jest reaktancją.

Teoria reaktancji – stworzona przez Jacka Brehma, charakteryzuje zjawisko oporu psychicznego oraz konsekwencje, które za sobą pociąga.

Stan reaktancji to nieprzyjemne napięcie emocjonalne, powstałe w odpowiedzi na zablokowanie człowiekowi możliwości wyboru działania, myślenia lub odczuwania. Opór psychiczny rośnie wraz z subiektywną ważnością zablokowanych możliwości. Konsekwencją tego stanu jest wytworzenie motywacji do działań zmierzających do odblokowania swobody wyboru jak również wzrost negatywnych emocji, agresji w stosunku do obiektu blokującego możliwość wyboru.

Tego typu stan emocjonalny przejawia się odczuciem w ludzkim ciele, które powstaje  na skutek zabrania nam możliwości wyboru, podejmowania decyzji np. co do tego, jak chcemy żyć, co jest dla nas ważne.

Jest to więc opór człowieka na brak możliwości wyboru, ale i czasem na samą możliwość wystąpienia takiej sytuacji. Przyczyny już znamy ale jakie są tego skutki występujące w ludzkiej psychice oraz zachowaniu?

Należy się spodziewać, że w środowisku uciskanych osób rośnie motywacja do tego, żeby dać sobie wolność. W związku z tym często podejmują oni działania mające na celu wzniesienia manifestu oraz buntu dla obecnej sytuacji. Albo po prostu podejmują działania na przekór tego, co się od nich oczekuje. 

W tym miejscu należy wspomnieć, że zjawisko psychologiczne jakim jest reaktancja, często jest wykorzystywane jako narzędzie manipulacji. Poprzez celowe wygłaszanie stwierdzeń sprzecznych (tzw. psychologia odwrotna ) z tym co się chce uzyskać. Np. „Nie zrobisz tego. Jesteś za słaby” – spodziewany efekt zwrotny „ Co ja nie zrobię? Zaraz ci udowodnię jak bardzo się mylisz”